Op de site van Green Island is heel veel te lezen over Corfu, het Groenste Eiland van Griekenland. Dat is natuurlijk niet voor niets, je gaat erheen voor vakantie en dan wil je weten wat je kan verwachten. En dus hebben we het gehad over de mooie stranden van Corfu, hoe en waar je lekker kunt uitgaan op Corfu, dat er veel cultuur is te genieten en noem maar op. Je kunt er hele verhandelingen lezen over wandelen en fietsen op Corfu, waar het goed eten is, enzovoort.
Toch is een belangrijk onderdeel van Corfu nog niet belicht: de bewoners van het eiland. Grieken, maar ook wel Corfioten genoemd. Ondanks dat de bewoners van Corfu wezenlijk anders zijn dan Grieken, zullen we ze toch in het algemeen beschrijven.
Trots
Grieken zijn trotse mensen. Ze zijn fier op hun verleden, op hun afkomst, hun land. En terecht, de Grieken hebben een groots verleden! Ga maar na:
Ze hebben aan de wieg gestaan van de moderne medische wetenschap. Ook op het artistieke en literaire vlak behoorden ze ooit tot de wereldtop. Sportief waren ze ook, als uitvinders van de Olympische Spelen. En – getuige de vele nog bestaande snoeioude gebouwen overal in Griekenland – hebben ze ook de bouwkunde eens heel goed beheerst.
Dan kent iedereen natuurlijk nog Alexander de Grote. Deze beroemde veldheer en strateeg breidde het Griekse Rijk tot diep in India uit en maakte Griekenland tot een rijk van onmetelijke proporties. Kortom, Griekenland kent een rijke historie, welke ook vandaag de dag nog veelvuldig wordt bezongen in trotse liederen en vaak onderwerp van gesprek is aan tafels rijk bezet met flessen ouzo.
Toch schroomt een Griek niet volk en vaderland volledig af te branden. In de vele koffiehuizen (Kafeneion) die Corfu rijk is, wordt vaak met luide stem kond gedaan van het hopeloos falen van het systeem, de hoogte van de belastingen, de tekortkomingen van het nationale voetbalelftal en zwakte van de locale bestuurders. De door en door corrupte politici zijn het meest onderwerp van verhitte gesprekken. Alle aanwezigen zijn het meestal hartgrondig eens en dragen gaarne hun steentje bij aan het volledig fileren van hun land en haar inwoners.
Maar pas op dat je als buitenlander niet aan de discussie bijdraagt door ook enkele tekortkomingen van Griekenland voor het voetlicht te brengen! Dan bestaat de kans dat je bij kop en kont gegrepen wordt en ruggelings het kafeneion uitgesmeten wordt. De Griek is niet van kritiek van vreemden gediend. Zelf weet hij precies waar het aan schort. Het is slechts aan de onwil van de overheid te danken dat het allemaal niet loopt zoals zou moeten. Maar niet-Grieken weten daar helemaal niets van en dienen zich derhalve van commentaar te onthouden.
Rust en kalmte
De Grieken hanteren, net als meer Zuid-Europeanen, over het algemeen een rustig leeftempo. De bewoners van Corfu vormen daar geen uitzondering op. Siga siga – wat zoiets als: Mak an! betekent – is een veelgehoorde uitdrukking en het credo voor de meeste Corfioten. Het aantal hart- en vaatziekten ligt op Corfu dan ook beduidend lager dan in, om maar een voorbeeld te noemen, Nederland.
Het openbare leven wordt dan ook gekenmerkt door zich rustig voortbewegende mensen. Men neemt de tijd om een praatje met de buren te maken, een bloempje te herschikken of een spelend kind gade te slaan. Ook het vegen van het stoepje voor is een bezigheid waarvoor voldoende tijd uitgetrokken wordt. Heerlijk tempo, zie dat te pakken te krijgen als je op Corfu op vakantie bent!
De inwoners van Corfu zijn in dit opzicht niet anders dan die in andere zuidelijk Europese landen. Ze houden er van om op een van de vele terrassen van Kerkyra, de hoofdstad van Corfu, te debatteren. Met een kopje Griekse koffie, een ouzo en een pakje sigaretten binnen handbereik zijn ze in staat zo uren door te brengen.
Zelfbeeld
Een Griek heeft over het algemeen weinig zelfvertrouwen. Dat zou je als buitenstaander misschien niet zeggen, maar dat is ook de bedoeling. Hij komt niet graag uit voor zijn geringe zelfbeeld. Men weet dit door een masker van bravoure uitstekend te verbergen. Zo zie je Grieken zelden met een gehoorapparaat of een bril. Deze gebreken worden als beschamend ervaren en een Griek zal daarom niet snel laten blijken dat hij zijn gesprekspartner niet hoort of begrijpt. Ook zal hij zijn bijziendheid niet tonen door het gebruik van een bril. Liever rijdt hij op de tast over Corfu’s donkere en bochtige wegen dan dat hij een opticiën bezoekt. Kortom, hij weet zijn gebreken te verhullen en is hier maar wat trots op. Eens reed onze houtboer een muurtje in onze tuin ondersteboven, maar liet hier niets van blijken, ondanks dat het onder mijn ogen gebeurde. Hij manouvreerde en stuurde door alsof er niets gebeurd was. Dat muurtje lag daar al meneer, en daarmee uit.
Tekenend voor de boerenslimheid van de Griek is de volgende mop: Een Amerikaan, een Turk, een Italiaan en een Griek scheppen op over de kwaliteiten van hun land. De Amerikaan is reuze trots op de CIA, want: de CIA is tenslotte de beste geheime dienst van de wereld. De CIA weet alles, waar ter wereld het ook gebeurt. Nou, fijn hoor, zegt de Turk, maar onze karpetten zijn de beste en de mooiste van de hele wereld. De Italiaan knikt instemmend, maar bejubelt daarna uitbundig de schoonheid van de Italiaanse vrouwen. Onze vrouwen staan algemeen bekend als de mooiste van de hele wereld, zegt hij met een glinstering in zijn ogen. Dan richten de gezamenlijke blikken zich op de Griek. Tja, zegt de Griek ontspannen, ik heb laatst nog op een Turks karpet de liefde bedreven met een prachtige Italiaanse vrouw, maar de CIA weet er niets van hoor!
Politiek
Griekenland is – vooral sinds de crisis – vaak negatief in het nieuws vanwege de buitengewone corruptie die het land teistert. De oorzaak van deze verwerpelijke gewoonte moet gezocht worden in hun individualistische karakter. Gemeenschapszin is de Griek vreemd, is de stelling. Wel heeft hij soms zin in gemeenschap, maar dat is iets heel anders.
Hij beziet zichzelf als het middelpunt van het heelal. Zijn gezins- en familieleden zijn satellieten die nog net binnen zijn gezichtsveld vallen, de rest is boze buitenwereld.
Natuurlijk spreekt elke Griek in de straat op luide toon zijn afschuw uit over de hemeltergende corruptie, incompetentie en graaizucht van zijn beleidsbepalers. Deze oprechte ergernis wordt echter alleen ingegeven door wrok omdat hij zelf niet in de positie verkeert zich schaamteloos te verrijken.
Als het enig direct voordeel oplevert, is de Griek doorgaans gaarne bereid steun te verlenen aan locale politici, hoe corrupt en doortrapt ook. Zo heeft een van de voetbalclubs op Corfu nieuwe tribunes gekregen van een op Corfu opererende politica. Kadootje? Min of meer. Zij beloofde daarvoor te zorgen als zij gekozen werd. Dat is voor de voetbalmaffe Griek reden genoeg zich niet te buigen over het partijprogramma van de bevlogen politica. Zonder vorm van proces zal hij haar naam aankruisen op het vrolijk gekleurde stembiljet.
Ambtenaren
Het woord ambtenaar staat voor de Griek synoniem voor luiheid, desinteresse, machtsmisbruik, corruptie, domheid en incompetentie. Het is dan ook een aantrekkelijke baan, ondanks de algehele verachting van de rest van de inwoners van Griekenland.
Voornaamste kwaliteit die je moet hebben, is een oom die het voor het zeggen heeft op het gemeentehuis, een aangetrouwde tante op het belastingkantoor of een goede vriend bij welke overheidsinstelling dan ook. Heb je een kruiwagen dan is je kostje gekocht. Niet gehinderd door kennis van het product of arbeid begeef je je dagelijks naar je werk en gaat zitten wachten op dingen die komen gaan. Mocht je directe chef zich onverhoopt beklagen over een gebrek aan kennis of inzet dan verwijs je hem fijntjes naar je kruiwagen en verval je daarna weer in zalig nietsdoen.
Helaas uit dit gedrag zich aan de vele loketten en bureaus van de honderden kantoren die Corfu rijk is. Voorbeeld: Toen wij net op Corfu woonden, hebben wij met veel gebed en smeking een verblijfsvergunning van de Almachtige Ambtenaar aldaar gekregen. Pas dan kan je als buitenlander een auto aanschaffen. Die auto moest natuurlijk worden overgeschreven. Kosten: 200 euro (Ja, dat kost in Nederland inderdaad een tientje). Voor dat geld verwachtten wij dat de baas van het eiland hoogstpersoonlijk naar ons huis zou komen om ons persoonlijk van dienst te zijn. Toch niet. We gingen dus op eigen gelegenheid naar de stad om daar een kantoortje te bezoeken waar deze procedure plaatsvindt. Na een grauw en een snauw van een strenge dame overhandigde ik met trillende handen mijn verblijfsvergunning. Na mijn pasfoto afkeurend bekeken te hebben, gaf ze er met een stempel uit het jaar nul een paar reusachtige klappen op. Ze keek mij daarbij verdorrend aan met een blik die verried dat ze dergelijke klappen eigenlijk het liefst op mijn harses had gegeven.
Blij dat we het pand weer ongeschonden mochten verlaten, zijn we met de zojuist verworven stempels naar een volgend kantoor aan het andere uiteinde van de stad gegaan waar we weer achterin de rij mochten aansluiten voor een volgende serie stempels. Na ruim een half uur wachten verwaardigde een stinkende ambtenaar met een drankkegel en een uitpuilend oog zich op mijn formulier te kwijlen, waarna hij hevig rochelend een paar stempels zette. Daarna mochten we weer terug naar het eerste kantoortje, dat godzijdank nog niet te vroeg gesloten was. Eenmaal aan de beurt werden de finale klappen op het inmiddels stukgeslagen formuliertje gegeven.
En dan maar hopen en bidden dat je na enkele weken gebeld wordt wanneer je het overschrijvingsbewijs mag komen ophalen.
Dans
Op Corfu wordt veel gedanst. Normaliter is deze ritmische beweging een uiting van vreugde en plezier, maar de Grieken dansen ook om hun verdriet en stress te vergeten. Er wordt de laatste jaren dan ook meer dan ooit gedanst op Corfu, zal iedereen die de krant regelmatig leest begrijpen.
Lopen wij Nederlanders naar de dokter voor een buisje Xanax of zoeken wij het nummer van het RIAGG, de Griek zet het op een dansen. En het werkt! Het is een pracht gezicht om ’s avonds in een plaatselijke taverna de eilandbewoners te zien dansen of hun leven er van afhangt. Veelal begeleid door levende muziek is het een regelmatig terugkerend fenomeen om alle aanwezigen uit volle borst de gespeelde liederen te te zien meezingen.
Als aandachtig toeschouwer kan je niet anders dan denken: Crisis? Waar crisis, wat crisis?
Eten en drinken
De Grieken hebben eten en drinken tot kunst verheven. Ze beginnen de dag met een eenvoudig ontbijt, bestaande uit twee sigaretten en een kopje Griekse koffie. Vaak wordt dit ontbijt genuttigd in een kafeneion, waar in gezelschap van vrienden en collega’s de nieuwe of de vorige dag doorgenomen wordt. Al wil het ook nog wel eens gebeuren dat hij, op weg naar de zaak, even bij de bakkerij langs gaat en daar een belegd broodje koopt.
Vroeg in de middag zoekt men elkaar weer op om gezamenlijk wat pikilia (een samenstelling van verschillende vlees- of visgerechtjes) te scoren, wat weg gespoeld wordt met een biertje of een ouzo. Dan is het inmiddels hoog tijd voor een dutje, in sommige landen siësta genoemd.
Dan wordt er weer gewerkt en kan er ’s avonds laat weer gegeten worden, maar nu uitgebreid. Veel (gegrild) vlees, kaas, maar ook groenten als tomaat, komkommer en salade. Meestal gebeurt dit met familie en vrienden. Men ziet eten als een sociaal evenement, wat het ook is in mijn ogen.
De maaltijd wordt gebruikt om op luide toon de belevenissen van de dag uit te wisselen, wat door Nederlanders wel eens als storend ervaren wordt. Zo niet voor de Griek, die, uitbundig gesticulerend met een vleesmes, hooglijk opgeeft over de kwaliteit van de boontjes. Terwijl hij driftig met zijn vork op tafel stampt, uit hij zijn ongenoegen over de zojuist geïnstalleerde regering en neemt daarna plechtig een slok. Tot diep in de nacht wordt met veel omhaal en inname van alcoholische versnaperingen verteld over de dingen die de Griek bezighouden.
Note van de schrijver: Het bovenstaande is grotendeels uit persoonlijke waarneming ontstaan, maar beschrijft natuurlijk niet iedere Griek. Daarbij is een en ander geschreven met een knipoog 😉